Dom, który oszczędza za Ciebie. Jak zbudować budynek energooszczędny?

Dom energooszczędny to taki, który zużywa wielokrotnie mniej energii niż ten skonstruowany w tradycyjny sposób. Na jego energooszczędność ma wpływ kilka kwestii, w tym bryła i metraż, rodzaj izolacji ścian, zastosowane w budynku okna i drzwi, a także rodzaj ogrzewania i wentylacji. Te elementy przekładają się później na zaoszczędzoną energię. W standardowym domu zapotrzebowanie na ogrzewanie, ciepłą wodę oraz wentylację wynosi zwykle 90-150 kWh/m²/rok. Ekologiczne domy osiągają limity 15 kWh/m²/rok, co oznacza, że są od 8 do 10 razy bardziej oszczędne!

Wysokie oszczędzanie energii przez dom to warunek, który może zostać spełniony tylko przy odpowiedniej bryle i metrażu budynku. Jeśli chodzi o tę pierwszą kwestię, najlepszym rozwiązaniem są domy wybudowane na planie kwadratu albo prostokąta z dachem jednospadowym lub dwuspadowym, bez dodatkowych wybrzuszeń, np. w formie balkonów, ogrodów zimowych. Dobry projekt domu energooszczędnego ma zatem określoną zwartą bryłę. Unikamy przez to także tzw. mostków termicznych, czyli miejsc, przez które szczególnie ucieka ciepło. Należą do nich m.in. nadproża czy też miejsca połączenia płyt balkonowych ze stropem.

Energooszczędność domu może zwiększyć poddasze użytkowe lub piętro. Najwięcej ciepła ucieka bowiem przez dach. W budynku parterowym jego powierzchnia jest większa niż w wariancie z poddaszem albo domu piętrowym. Z kolei w przypadku metrażu obecne projekty domu energooszczędnego ograniczają się zwykle do ok. 100 m2, a najczęściej – ok. 70 m2. Wynika to z faktu, iż przy mniejszym metrażu zmniejszona zostaje dodatkowo powierzchnia przegród, przez które przenika ciepło.

Popularnym rozwiązaniem w budynkach energooszczędnych jest rozmieszczenie pokoi w zależności od temperatury, jaką trzeba w nich utrzymać. Strefę dzienną grupuje się od strony południowej, czyli najbardziej nasłonecznionej, natomiast od północy sypialnię, kuchnię i pomieszczenia, które pełnią funkcję pomocniczą, jak np. garderoba. Warto zadbać o to, żeby najbardziej zimne (np. spiżarnia) nie sąsiadowały z najcieplejszymi (łazienka, kuchnia). Z tego samego powodu garaż powinien być wolnostojący lub ewentualnie dobudowany do domu, a nie jego integralną częścią, ponieważ jest to często duże, nieogrzewane pomieszczenie, które łatwo „wyciąga” ciepło z budynku.

Dla wysokiej energooszczędności domu istotne znaczenie ma wybór właściwych materiałów, za pomocą których zostaną zaizolowane ściany zewnętrzne. Jednym z rozwiązań jest zastosowanie kompatybilnego zestawu produktów, tworzącego szczelną barierę przed chłodem. Najczęściej jest to wełna mineralna, ale coraz popularniejsze staje się także wykorzystanie specjalnej pianki izolacyjnej, którą natryskuje się na elementy ścian i poddasza. Kolejnym rozwiązaniem jest technologia fasad wentylowanych. W jej przypadku ściany zyskują dodatkową szczelinę powietrzną pomiędzy okładziną elewacyjną a izolacją termiczną, co zapewnia lepsze utrzymanie ciepła.

Dom energooszczędny powinien mieć bardzo szczelne okna. Przed zakupem warto zweryfikować ich współczynnik przenikania ciepła – nie powinien on przekraczać wartości U = 0,8 W/m2K. Ponadto istotną kwestią jest dopasowanie ich rozmiaru do strony świata, z której się znajdują. Duże przeszklenia powinniśmy zaplanować od strony południowej. Istotne jest jednak to, że takie okna nie powinny sięgać do samej ziemi. W ten sposób mogłoby bowiem dojść do niepotrzebnego przedostawania się ciepła na zewnątrz. Jeśli chodzi natomiast o stronę północną, okna powinny być dużo mniejsze. Idealne drzwi do energooszczędnego mieszkania to z kolei takie, których współczynnik przenikania ciepła nie przekracza 1,3 W/m2K. Warto mieć na uwadze, że to wartości maksymalne. Im będą niższe, tym lepiej dla energooszczędności domu.

Domy energooszczędne to najczęściej budynki, które korzystają z zielonej energii uzyskiwanej z instalacji fotowoltaicznej, zasilającej pompę ciepła. To połączenie idealne. Pompa ciepła wykorzystuje bowiem prąd uzyskany z paneli słonecznych do ogrzania budynku oraz zapewnienia jego mieszkańcom dostęp do ciepłej wody. Prąd z instalacji fotowoltaicznej zasila też inne urządzenia, pozwalając na skuteczne oszczędzanie energii z innych źródeł. Wykorzystanie instalacji fotowoltaicznej o większej mocy pozwala też bez obaw zainwestować np. w przydomową stację ładowania dla samochodów elektrycznych, dzięki czemu z roku na rok rosną oszczędności związanie nie tylko z samym domem, ale także codziennym transportem.

Oszczędne domy powinny być także wyposażone w mechaniczny system wentylacji z dodatkowym odzyskiem ciepła z wyziewanego z pomieszczeń powietrza. Służy do tego rekuperator. Zasada działania tego urządzenia jest prosta. Strumień powietrza wyciąganego z budynku, przechodząc przez wymiennik rekuperatora, przekazuje energię cieplną strumieniowi powietrza nawiewanego z zewnątrz. Dzięki temu do budynku zostaje wprowadzone powietrze o wyższej temperaturze.

Zastosowanie wielu technik zwiększających ekologiczność budynku coraz częściej idzie w parze z nowoczesnymi systemami usprawniającymi życie lokatorów, takimi jak automatyczne odkurzacze, roboty koszące, inteligentne oświetlenie czy systemy nawadniania w ogródku. O ile każdy z tych elementów początkowo wiąże się z większym kosztem, są to inwestycje, które się zwracają, zaoszczędzając dla nas nie tylko pieniądze, ale też po prostu czas!

Partnerzy projektu:

- "TERMO-STROP" Paweł Idczak https://termo-strop.pl
- EKOPIAN https://www.ekopian.pl
- PROBLACH Dariusz Kutaj https://www.garaze-blaszane.eu
- OGRÓD-PRO Sławomir Sanocki https://ogrod-pro.pl
- PLUGBOX EUROPE Sp. z o.o. https://plugbox.eu
- MYTKOWSKI Sp. z o.o. https://www.mytkowski.pl
- ARINEA Sp. z o.o. https://arinea.pl
- DREXPOL https://www.facebook.com/drexpol.stolarnia