Kojarzysz takie plamy na skórze? To objaw poważnej choroby. Nie lekceważ tych zmian!

Jednym z pierwszym objawów cukrzycy typu 2 mogą być nietypowe zmiany na skórze, które polegają na nadmiernej pigmentacji i rogowaceniu naskórka. Powoduje to powstawanie ciemnych plam z aksamitnym, brodawkowatym przerostem. Częstym symptomem jest także ich swędzenie.

Przebarwienia tego typu to rogowacenie ciemne (acanthosis nigricans). Plamy zwykle pojawiają się w obszarach zgięciowych ciała i dotyczą znajdujących się tam fałdów skórnych. Najczęstsze lokalizacje to obszary na szyi, pod pachami, w pachwinach, a także w okolicach łonowych i sutkowych, w jamie ustnej i ogólnie na błonach śluzowych.

Jeśli zauważysz takie plamy suchej skóry, nie traktuj ich jedynie jako problem kosmetyczny. To także sygnał o zaburzeniach metabolicznych, które prowadzą do poważnych powikłań.

Czytaj też: Dlaczego po jedzeniu chce się spać? To może być objaw cukrzycy

U pacjentów z rogowaceniem ciemnym dwukrotnie częściej diagnozowana jest cukrzyca typu 2 (35,4 proc.) niż u osób bez takich zmian (17,6). Problem dotyka szacunkowo co 5. osobę w dowolnym wieku w krajach takich jak Stany Zjednoczone, najczęściej ma też większe nasilenie u osób poniżej 40. roku życia.

Przyczyny rogowacenia ciemnego skóry nie są do końca ustalone, jednak zazwyczaj to objaw choroby podstawowej takiej, jak łagodna cukrzyca czy otyłość, bardzo rzadko wskazuje natomiast rozwój nowotworu w organizmie. Rak zwykle dotyczy układu trawienia i jamy ustnej (najczęściej to gruczolakorak żołądka).

Do najczęstszych przyczyn rogowacenia ciemnego należą:

• insulinooporność,
• zespół metaboliczny,
• cukrzyca typu 2,
• zespół policystycznych jajników,
• uogólniona lipodystrofia.

Gdy insulina wydzielana jest w dużych ilościach, więcej przedostaje się też przez połączenie skórno-naskórkowe i poprzez łączenie się z receptorami insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF-1). Hormon może wtedy stymulować komórki naskórka i tkanki łącznej (keranocyty i fibroblasty) do podziałów i namnażania się, a rezultatem jest ich narastanie.

Występują też jednak przypadki, gdy rogowacenie ciemne jest spowodowane stosowaniem substancji leczniczych (zewnętrznym i wewnętrznym) wpływających na poziom insuliny, takich jak:

• insulina podskórna,
• leki tarczycowe,
• leki z estrogenem,
• doustne środki antykoncepcyjne,
• doustne kortykosteroidy,
• hormony takie, jak, testosteron, dietylostilbesterol, czy ludzki hormon wzrostu,
• inhibitory proteazy,
• triazynian,
• arypiprazol,
• nadmierne dawki niacyny (witaminy B3),
• balsam z kwasem nikotynowym,
• maść z kwasem fusydowym.

Ten rodzaj ciemnienia skóry może być też dziedziczny, związany z zaburzeniami pracy przysadki mózgowej lub nadnerczy (np. chorobą Addisona), a także chorobą autoimmunologiczną, taką jak:

• Hashimoto (zapalenie tarczycy),
• toczeń rumieniowaty układowy,
• zespół Sjögrena,
• twardzina skóry.

Zauważasz ciemne plamy w charakterystycznych miejscach? Jeśli możliwą przyczyną przebarwień pod pachami nie jest dezodorant, a szyja wygląda na brudną bez związku z działaniem słońca, warto zapisać się do lekarza POZ. Wystawi on skierowania na podstawowe badania w kierunku zaburzeń metabolicznych i cukrzycy, takie jak stężenie glukozy, inaczej glikemia na czczo.

Gdy wynik nie jest prawidłowy, wykonuje się dodatkowe badania takie, jak stężenie glukozy w moczu i doustny test tolerancji glukozy (OGTT), ew. poziom hemoglobiny glikowanej (HbA1c).

Terapia rogowacenia ciemnego polega na leczeniu choroby podstawowej, w tym przypadku zaburzeń gospodarki glukozą i insuliną. Jeżeli to nie one są przyczyną zmian chorobowych, warto poszukać realnego źródła, by wykluczyć inne poważne schorzenia.

Same zmiany można natomiast zlikwidować za pomocą procedur kosmetycznych, takich jak złuszczanie i rozjaśnianie skóry. W zabiegach wykorzystuje się kwasy kosmetyczne AHA i BHA, preparaty o 20-procentowym stężeniu, kremy z retinolem, a także terapię laserową.